Lễ Vu Lan

          Theo Phật thoại, Mục Kiền Liên là đệ tử Phật Thích Ca, có thần thông nhìn thấu mẹ mình là Thanh Đề đang bị đày đọa dưới địa ngục, hàng ngày phải chịu đựng khổ hình do những tội lỗi gây ra trên dương thế. Ông dùng pháp lực dâng cơm cho mẹ nhưng khi cơm đến miệng bà Thanh Đề thì hóa thành than đỏ rực, không thể nào ăn được. Vốn là người con chí hiếu, muốn báo ơn sinh thành dưỡng dục của mẹ nên ông đến cầu xin đức Phật dạy cách cứu mẹ. Phật dạy rằng, đến ngày rằm tháng Bảy hãy sắm sửa lễ vật đặt vào chậu Vu lan mang dâng cúng chư tăng để chuyển thiện duyên cho vong nhân, như thế mới mong giải được ác nghiệp và cứu được mẹ. Làm theo chỉ bảo của Phật, Mục Kiền Liên đã cứu được mẹ thoát khỏi địa ngục.
          Với ý nghĩa như vậy, lễ Vu lan thực chất là một lễ hội báo ân, báo hiếu. Đồng thời do trùng với tiết Trung Nguyên (15/7âl) nên từ lâu ở Hội An, lễ Vu lan đã được bản địa hóa và gắn với ý nghĩa xá tội vong nhân và phổ độ chúng sinh. Lễ được tổ chức rất quy mô tại một số chùa như Pháp Bảo, Chúc Thánh, Phước Lâm, Ngọc Cẩm,... Vào dịp này, khuôn viên các chùa được trang trí cờ phướn rực rỡ. Giữa sân thường bố trí một đàn cao, trên đặt bàn thờ Địa tạng vương bồ tát, là người cai quản âm giới. Bốn góc đặt bốn khám thờ tượng trưng cho tứ đại thần châu Đông, Tây, Nam, Bắc. Trong lễ có tục chạy đàn Huyết bồn với nội dung mở cửa địa ngục để xá tội vong nhân, diễn tích Mục Kiền Liên cứu mẹ, thí thực vong linh bằng cháo trắng, phóng sinh (thả chim, cua, cá), phóng đăng (thả hoa đăng trên sông). Lễ đặc biệt nhộn nhịp và rực rỡ vào ban đêm với các nghi thức múa đèn, dâng y cho chư tăng ni, liên hoan văn nghệ và các hoạt động vui chơi khác thu hút được nhiều người và bà con Phật tử tham gia.
          Để nhớ về công ơn cha mẹ, vào mùa Vu lan người ta có tục cài lên ngực  một bông hoa hồng cho những ai mẹ còn tại thế và một bồng hồng trắng nếu mẹ người đó đã mất.
         Lễ hội Vu lan vừa mang ý nghĩa sâu sắc về tinh thần nhân ái, vị tha, báo ân, bán hiếu, vừa có quy mô lớn với nhiều hoạt động đặc sắc, mang tính địa phương cần được duy trì hàng năm để tạo nên tính đa dạng và sức hấp dẫn về văn hóa - lễ hội cho Đô thị cổ Hội An.